YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ
ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 6094 Kabul Tarihi: 29/12/2010
Resmi Gazete: 27809 Sayı ve 8 Ocak 2011 Tarih
MADDE 1- 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik
Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(8), (9) ve (11) numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, birinci fıkraya aşağıdaki
bentler ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“8.Yenilenebilir enerji kaynakları (YEK): Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle,
biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil
olmayan enerji kaynaklarını,
9.Biyokütle: Organik atıkların yanı sıra bitkisel yağ atıkları, tarımsal hasat artıkları dâhil
olmak üzere, tarım ve orman ürünlerinden ve bu ürünlerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan
ürünlerden elde edilen kaynakları,”
“11.Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları: Rüzgâr, güneş, jeotermal,
biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile
kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik
üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynaklarını,”
“13.Çöp gazı: Çöp dâhil diğer atıklardan enerji elde edilmesi amacıyla üretilen gazı,
14.YEK Destekleme Mekanizması: Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji
kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin faydalanabileceği fiyat, süreler ve bunlara
yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizmasını,
15.PMUM: Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezini,
16.YEK toplam bedeli: YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanların her biri tarafından
iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile YEK listesindeki fiyatların
çarpılması suretiyle, enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedellerin toplamını,
17.Ödeme yükümlülüğü oranı: Tüketicilere elektrik enerjisi satışı yapan tedarikçilerin
ödemekle yükümlü olacağı tutarın hesaplanmasında kullanılacak olan, her bir tedarikçinin
tüketicilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, bu tedarikçilerin tamamının tüketicilere
sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına bölünmesi suretiyle hesaplanan oranı,”
“Bu Kanunda geçmekle birlikte tanımlanmamış diğer terim ve kavramlar, 20/2/2001
tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunundaki anlama sahiptir.”
MADDE 2- 5346 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Elektrik enerjisi üretimine yönelik yenilenebilir kaynak alanlarının ilgili kurum ve
kuruluşların görüşü alınarak belirlenmesi, derecelendirilmesi, korunması ve kullanılmasına
ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Belirlenen yenilenebilir kaynak alanları imar
planlarına resen işlenmek üzere Bakanlık tarafından ilgili mercilere bildirilir.”
MADDE 3- 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“YEK Destekleme Mekanizması
MADDE 6- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği 18/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine
kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı
sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır.
Ancak, arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31/12/2015
tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanuna göre
uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynaklar Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere,
Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK
Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır.
YEK Destekleme Mekanizmasında öngörülen süreler; tesislerden işletmedekiler için
işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri
tarihten itibaren başlar. YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanlar, uygulamaya dâhil
oldukları yıl içerisinde uygulamanın dışına çıkamaz.
YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanların listesi ile bunlara ait tesislerin işletmeye
giriş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitelerine ve yıllık üretim programına
ilişkin bilgiler, kaynak türlerine göre her yıl 30 Kasım tarihine kadar EPDK tarafından
yayımlanır.
Güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerindeki aksamın sağlaması gereken
standartlar ve denetimlerde uygulanacak test yöntemleri ile birlikte, bu tesislerde ve hibrit
üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisi içerisindeki güneş enerjisine dayalı üretim
miktarlarının denetimine ilişkin usul ve esaslar EPDK’nın görüşü alınarak Bakanlık
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
PMUM, her fatura dönemi için YEK toplam bedelini ilan eder ve her bir tedarikçinin
ödeme yükümlülüğü oranını belirler. Ödeme yükümlülüğü oranının belirlenmesi sırasında, bu
Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilerek YEK Destekleme
Mekanizmasına tabi olmaksızın serbest piyasada satışı yapılan elektrik enerjisi miktarı bu
Kanun kapsamındaki hesaplamalara dâhil edilmez. Tüketicilere elektrik enerjisi sağlayan her
bir tedarikçinin ödemekle yükümlü olduğu tutar belirlenerek ilgili tedarikçiye fatura edilir ve
yapılan tahsilat YEK Destekleme Mekanizmasına tabi tüzel kişilere payları oranında ödenir.
Bu fıkra kapsamındaki PMUM dâhil uygulamalara ilişkin usul ve esaslar, EPDK tarafından
çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerin lisanslarına derç
edilecek yıllık üretim miktarı, bu tesislerin kaynağına göre mevcut kurulu gücü ile
üretebileceği yıllık azami üretim miktarıdır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut
olan lisanslar da ilgililerin müracaatı ile üç ay içinde bu doğrultuda tadil edilir.
Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten ve bu
madde hükmüne tabi olmak istemeyen tüzel kişiler, lisansları kapsamında serbest piyasada
satış yapabilirler.”
MADDE 4- 5346 sayılı Kanuna 6 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
maddeler eklenmiştir.
“Muafiyetli üretim
MADDE 6/A- 4628 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında
kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için başvuru yapılması, izin
verilmesi, denetim yapılması ile teknik ve mali usul ve esaslar, Bakanlık, İçişleri Bakanlığı ve
DSİ’nin görüşleri alınarak EPDK tarafından çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Hidroelektrik üretim tesisleri için su kullanım hakkının verilmesine, DSİ’nin ilgili taşra
teşkilatının su rejimi açısından üretim tesisinin yapımında sakınca bulunmadığına ve
bağlantının yapılacağı dağıtım şirketinden dağıtım sistemine bağlantı yapılabileceğine dair
görüş alınmak kaydıyla, tesisin kurulacağı yerdeki il özel idareleri yetkilidir.
Bu madde kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten gerçek
ve tüzel kişiler; ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisini dağıtım sistemine
vermeleri halinde, I sayılı Cetveldeki fiyatlardan on yıl süre ile faydalanabilir. Bu kapsamda
dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisinin perakende satış lisansını haiz ilgili dağıtım
şirketi tarafından satın alınması zorunludur. İlgili şirketlerin bu madde gereğince satın
aldıkları elektrik enerjisi, söz konusu dağıtım şirketlerce YEK Destekleme Mekanizması
kapsamında üretilmiş ve sisteme verilmiş kabul edilir.”
“Yerli ürün kullanımı
MADDE 6/B- Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji
kaynaklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde
kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde;
bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı
Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl
süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.
II sayılı Cetvelde yer alan yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları,
sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için yerli
katkı ilavesine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından
belirlenerek ilan edilir.”
“Diğer uygulamalar
MADDE 6/C- Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik
enerjisi üretimi yapmak üzere lisans alan tüzel kişiler, lisanslarında belirlenen sahaların dışına
çıkılmaması ve işletme anında sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü
aşmaması kaydıyla ek kapasite kurabilirler.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde, 31/12/2015 tarihine
kadar her yıl güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin bağlanabileceği trafo merkezleri ve
bağlantı kapasiteleri, E.İ.E. İdaresi’nin ve TEİAŞ’ın teknik görüşleri alınarak Bakanlık
tarafından belirlenir ve yayımlanır. 31/12/2015 tarihinden sonraki yıllara ait bağlantı
kapasiteleri ve trafo merkezleri, ilki 1/4/2014 tarihinde olmak üzere her yıl Bakanlık
tarafından belirlenir ve yayımlanır.
EPDK tarafından lisans başvuruları değerlendirilirken bağlantı görüşünün oluşturulması
aşamasında, bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim
tesislerine öncelik tanınır.
Güneş enerjisine dayalı lisans başvurularında standardına uygun ölçüm bulundurulması
zorunludur. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması için yapılan lisans
başvurularında, tesis sahasının malikinin lisans başvurusunda bulunması halinde aynı sahaya
başka başvuru yapılamaz. Aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla
başvurunun bulunması halinde, başvurular arasından ilan edilen kapasite kadar sisteme
bağlanacak olanı belirlemek için TEİAŞ tarafından bu Kanunda belirlenen süreler boyunca
uygulanmak üzere, I sayılı Cetvelde öngörülen fiyatların eksiltilmesi usulü ile yarışma
yapılır. Yarışma ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık, EPDK ve E.İ.E. İdaresi’nin görüşleri
alınarak TEİAŞ tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir.
31/12/2013 tarihine kadar iletim sistemine bağlanacak YEK Belgeli güneş enerjisine
dayalı üretim tesislerinin toplam kurulu gücü 600 MW’dan fazla olamaz. 31/12/2013
tarihinden sonra iletim sistemine bağlanacak YEK Belgeli güneş enerjisine dayalı üretim
tesislerinin toplam kurulu gücünü belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu Kanun kapsamındaki üretim tesisleri ile elektrik üretim ve dağıtımı yapılan diğer
tesislerin lisansı kapsamındaki inceleme ve denetimi EPDK tarafından yapılır veya
gerektiğinde masrafları ilgililerine ait olmak üzere EPDK tarafından yetkilendirilecek
denetim şirketlerinden hizmet satın alınarak EPDK tarafından yaptırılabilir. Denetim
şirketleri ile ilgili uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık görüşü alınmak kaydıyla
EPDK tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
MADDE 5- 5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının ilk cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, maddenin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu Kanunun yayımı tarihi itibariyle işletmede olanlar dâhil, 31/12/2015 tarihine kadar
işletmeye girecek bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim
tesislerinden, ulaşım yollarından ve lisanslarında belirtilen sisteme bağlantı noktasına kadarki
TEİAŞ ve dağıtım şirketlerine devredilecek olanlar da dâhil enerji nakil hatlarından yatırım
ve işletme dönemlerinin ilk on yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine
yüzde seksenbeş indirim uygulanır.”
“Milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ile tabiatı koruma alanlarında, muhafaza
ormanlarında, yaban hayatı geliştirme sahalarında, özel çevre koruma bölgelerinde ilgili
Bakanlığın, doğal sit alanlarında ise ilgili koruma bölge kurulunun olumlu görüşü alınmak
kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulmasına izin
verilir.
Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim
tesisleri için 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların
Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanunun ek 2 nci maddesi hükümleri uygulanmaz.”
MADDE 6- 5346 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 10- Bu Kanunun 6 ve 6/A maddelerine aykırı faaliyet gösterdiği tespit edilenler
hakkında, 4628 sayılı Kanunun 11 inci maddesi hükümleri uygulanır.”
MADDE 7- 5346 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 5- Bu Kanunun 6, 6/A, 6/B ve 6/C maddelerinde çıkarılması
öngörülen yönetmelikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde
yayımlanır. YEK Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olmak isteyenler, YEK
Belgesi almak ve 6, 6/A, 6/B ve 6/C maddelerinde çıkarılması öngörülen yönetmeliklerin
yayımlanmasını takip eden 1 ay içerisinde EPDK’ya başvurmak zorundadır. YEK
Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olanların listesi, başvuruların alınmasını takip
eden 1 ay içerisinde EPDK tarafından yayımlanır.”
MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
I Sayılı Cetvel
Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı
Üretim Tesis Tipi
Uygulanacak Fiyatlar
(ABD Doları cent/kWh)
a. Hidroelektrik üretim tesisi 7,3
b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 7,3
c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5
d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı
dahil)
13,3
e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3
II Sayılı Cetvel
Tesis Tipi
Yurt İçinde Gerçekleşen
İmalat
Yerli Katkı İlavesi
(ABD Doları cent/kWh)
A- Hidrolelektrik üretim
tesisi
1- Türbin 1,3
2- Jeneratör ve güç
elektroniği
1,0
B- Rüzgar enerjisine dayalı
üretim tesisi
1- Kanat 0,8
2- Jeneratör ve güç
elektroniği
1,0
3- Türbin kulesi 0,6
4- Rotor ve nasel
gruplarındaki mekanik aksamın
tamamı (Kanat grubu ile
jeneratör ve güç elektroniği için
yapılan ödemeler hariç.)
1,3
C- Fotovoltaik güneş
enerjisine dayalı üretim tesisi
1- PV panel entegrasyonu
ve güneş yapısal mekaniği
imalatı
0,8
2- PV modülleri 1,3
3- PV modülünü oluşturan
hücreler
3,5
4- İnvertör 0,6
5- PV modülü üzerine
güneş ışınını odaklayan
malzeme
0,5
D- Yoğunlaştırılmış güneş
enerjisine dayalı üretim tesisi
1- Radyasyon toplama tüpü 2,4
2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6
3- Güneş takip sistemi 0,6
4- Isı enerjisi depolama
sisteminin mekanik aksamı
1,3
5- Kulede güneş ışınını
toplayarak buhar üretim
2,4
sisteminin mekanik aksamı
6- Stirling motoru 1,3
7- Panel entegrasyonu ve
güneş paneli yapısal mekaniği
0,6
E- Biyokütle enerjisine
dayalı üretim tesisi
1- Akışkan yataklı buhar
kazanı
0,8
2- Sıvı veya gaz yakıtlı
buhar kazanı
0,4
3- Gazlaştırma ve gaz
temizleme grubu
0,6
4- Buhar veya gaz türbini 2,0
5- İçten yanmalı motor veya
stirling motoru
0,9
6- Jeneratör ve güç
elektroniği
0,5
7- Kojenerasyon sistemi 0,4
F- Jeotermal enerjisine
dayalı üretim tesisi
1- Buhar veya gaz türbini 1,3
2- Jeneratör ve güç
elektroniği
0,7
3- Buhar enjektörü veya
vakum kompresörü
0,7